Dzisiejsza data: |
Ryby
Oto aktualna lista opisów gatunków ryb akwariowych: Danio lamparci (Brachydanio frankei) Danio malabarski (Danio aequipinnatus) Danio pręgowany (Brachydanio rerio) Gupik, pawie oczko (Poecilia reticulata) Kirysek spiżowy (Corydoras aeneus) Kiryśnik czarnoplamy (Haplosternum thoracatum) Mieczyk Hellera (Xiphophorus helleri) Plecostomus (Hypostomus plecostomus) Tęczanka z Kutubu (Melanotaenia lacustris) RYBY, Pisces, nazwa zbiorcza zmiennocieplnych kręgowców wodnych, do niedawna traktowanych jako jedna gromada; obecnie przyjmuje się ich podział na 4 gromady: fałdopłetwe, akantody (Acanthodi), obejmujące gat. kopalne, których głowę osłaniał pancerz z płytek kostnych, a resztę ciała łuska ganoidalna; struna grzbietowa zachowała się przez całe życie; posiadały cechy zarówno ryb chrzęstnych (uzębienie, struktura płetw), jak i ryb kostnych (ganoidalne łuski, skostniałe czaszki); pojawiły się pod koniec ordowiku, wymarły na początku permu; pozostałe gromady to także kopalne tarczowce oraz reprezentowane współcześnie ryby chrzęstne i ryby kostne. Ryby są grupą b. zróżnicowaną pod względem budowy i biologii, wykazują też cechy wspólne: wszystkie prowadzą wodny tryb życia, przez całe życie oddychają skrzelami, kończyny w postaci parzystych płetw, obeność szczęk, brak błon płodowych w rozwoju zarodkowym (bezowodniowce). Kształt ciała ryb bywa b. różny, zależnie od trybu życia zwierzęcia i charakteru środowiska, u większości wrzecionowaty, znamionujący dobrych pływaków; zasadniczą funkcję napędową w lokomocji pełni płetwa ogonowa; płetwy parzyste, osadzone na pasie barkowym i miednicznym, funkcjonują jako stery i stateczniki; płetwy nieparzyste mogą być przekształcone, np. w przyssawki, narządy kopulacyjne. Skóra zawiera liczne gruczoły śluzowe (zmiejszenie tarcia), u niektórych gat. także jadowe, i komórki pigmentowe; u większości pokryta łuskami. Szkielet chrzęstny lub skostniały; struna grzbietowa zachowuje się przez całe życie (ryby chrzęstne, jesiotrokształtne, dwudyszne i trzonopłetwe) lub pozostaje w postaci szczątkowej między kręgami; jednak u wszystkich ryb szkieletem osiowym jest kręgosłup; czaszkę charakteryzuje silny rozwój trzewioczaszki (z 5 7 parami łuków skrzelowych, parą szczęk). W umięśnieniu charakterystyczna odcinkowa budowa mięśni bocznych, podzielonych mioseptami na miomery. Ośrodkowy układ nerwowy słabo rozwinięty, ze zmysłów najlepiej rozwinięty węch; swoistym narządem jest tzw. linia boczna, informująca o kierunku i nasileniu prądu wody. Układ krwionośny, jak u wszystkich kręgowców, zamknięty; przez serce (zbud. u większości z zatoki żylnej, przedsionka i komory) przepływa krew żylna. Przewód pokarmowy zróżnicowany, zależnie od rodzaju pokarmu; jako uwypuklenie jelita pojawia się pęcherz pławny, pełniący funkcję hydrostat., u niektórych także oddechową. Ryby są z reguły jajorodne, zapłodnienie zewn. (tarło), u niektórych wewn. (większość spodoustych, żyworódki); w rozwoju występuje stadium larwy, czasem z wyraźnym przeobrażeniem (płastugi); nieliczne gat. opiekują się potomstwem (np. pielęgnicowate). W rozwoju ewolucyjnym ryby opanowały wszystkie typy środowisk wodnych całej kuli ziemskiej; ze względu na występowanie rozróżnia się: ryby słodkowodne, mor. i wędrowne, odbywające wędrówki pokarmowe i rozrodcze (anadromiczne ryby, katadromiczne ryby). Znaczenie gospodarcze ryb jest b. duże: dostarczają cennego i smacznego mięsa, kawioru, są surowcem do produkcji środków leczn., nawozów, klejów, karmy dla zwierząt. Encyklopedia powszechna PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN SA |
|